Dąb Pamięci dla Nadkomisarza Stefana Mroza – Uroczyste upamiętnienie Ofiar Zbrodni Katyńskiej
Dnia 26 sierpnia 2025 roku, z inicjatywy Komendanta Warmińsko-Mazurskiego Oddziału Straży Granicznej oraz Stowarzyszenia Rodzina Katyńska z Olsztyna, odbyły się wyjątkowe uroczystości patriotyczne, których głównym celem było uhonorowanie pamięci Nadkomisarza Straży Granicznej Stefana Mroza – jednej z Ofiar Zbrodni Katyńskiej. Wydarzenie zrealizowano w ramach ogólnopolskiego programu „Katyń… ocalić od zapomnienia”, którego misją jest upamiętnienie funkcjonariuszy, oficerów i służb mundurowych bestialsko zamordowanych przez NKWD.
Upamiętnienie poległych pod Bonisławiem
Uroczystości rozpoczęły się w lesie pomiędzy miejscowościami Napierki a Bonisław (gmina Wieczfnia Kościelna), gdzie znajduje się tablica pamiątkowa poświęcona funkcjonariuszom Straży Granicznej – kapralowi Feliksowi Ignacemu Grabowskiemu i strażnikowi Wojciechowi Wiśniowskiemu, którzy zginęli 26 sierpnia 1939 roku z rąk niemieckiego agresora. Po odegraniu hymnu państwowego, Pan Jan Domański, członek Stowarzyszenia Rodzina Katyńska, przedstawił historię poległych bohaterów. W intencji zmarłych modlił się ks. kpt. SG Paweł Grzeszek. Następnie złożono kwiaty i zapalono znicze.
Miłym akcentem było przekazanie przez przedstawicieli Grupy Historyczno-Eksploracyjnej „Zawkrze” symbolicznego słupka granicznego z numerem 004, który trafił w ręce Pana Jana Domańskiego jako wyraz podziękowań za pamięć i działalność upamiętniającą wydarzenia historyczne.
Hołd dla Nadkomisarza Bronisława Borowca
Kolejnym punktem programu był przejazd do miejscowości Szczepkowo Borowe, gdzie upamiętniono Nadkomisarza Bronisława Borowca, strażnika granicznego, który zginął w Katyniu w 1940 roku. Także i tutaj Pan Domański przybliżył zebranym jego życiorys. Złożono kwiaty i zapalono światełka pamięci przy miejscu poświęconym jego osobie.
Cmentarz w Janowcu Kościelnym
Delegacje odwiedziły również cmentarz parafialny w Janowcu Kościelnym, gdzie oddano hołd Janowi Mireckiemu, strażnikowi granicznemu poległemu 1 września 1939 roku w placówce w Gołębiach. Tu również złożono kwiaty i zapalono znicze, podkreślając wagę lokalnej pamięci historycznej.
Msza święta i uroczyste posadzenie Dębu Pamięci
Centralnym punktem obchodów była Msza Święta w Kościele Rzymskokatolickim w Janowcu Kościelnym, odprawiona w intencji Nadkomisarza Stefana Mroza. Bezpośrednio po mszy, w pobliskim parku odbyła się uroczystość posadzenia Dębu Pamięci, będącego symbolicznym znakiem pamięci i hołdu dla zamordowanego funkcjonariusza.
W uroczystościach udział wzięli liczni przedstawiciele służb mundurowych, instytucji państwowych, samorządów, szkół, jednostek organizacyjnych oraz organizacji społecznych i historycznych. Udział wzięli również uczestnicy Środowiskowego Domu Samopomocy w Janowcu Kościelnym oraz Panie z Klubu Senior +.
Wśród gości znaleźli się m.in.:
- płk SG Rafał Grzejszczak – Zastępca Komendanta W-MOSG,
- ppłk SG Anna Parfianowicz – Komendant Placówki Straży Granicznej w Olsztynie,
- mjr SG Piotr Tylicki – Naczelnik Wydziału Organizacji i Promocji W-MOSG,
- dr Krzysztof Kierski – przedstawiciel Delegatury IPN w Olsztynie,
- płk Tomasz Isio – Dowódca 16 Brygady Zmotoryzowanej w Załuskach,
- płk Arkadiusz Skórnoga – Zastępca Dowódcy 2 Brygady Pancernej Legionów,
- st. bryg. Jarosław Skalski – Komendant Powiatowy PSP w Nidzicy,
- kom. Jacek Tarwacki – Naczelnik Komendy Powiatowej Policji w Nidzicy,
- mjr Rafał Skibiński – Szef Sekcji Współpracy Cywilno-Wojskowej 4. Warmińsko-Mazurskiej Brygady Wojsk Obrony Terytorialnej
- Jaromir Skrzypecki – Nadleśniczy Nadleśnictwa Dwukoły,
- Marcin Zega – Nadleśniczy Nadleśnictwa Nidzica,
- Antoni Krzysztof Sobczak – Pełnomocnik ds. Współpracy Instytucjonalnej w Muzeum Historii Polski
Szczególnym momentem była obecność rodziny upamiętnianego – bratanicy Stefana Mroza- Pani Jadwigi Pilawskiej wraz z bliskimi. Był to poruszający dowód, że pamięć o zamordowanych funkcjonariuszach przetrwała w rodzinach i społecznościach lokalnych.
Podziękowania i wyróżnienia
W trakcie uroczystości Pani Barbara Gawlicka – prezes Stowarzyszenia Rodzina Katyńska w Olsztynie, wręczyła odznaczenie „Orzełek Katyński” Wójtowi Gminy Janowiec Kościelny – Panu Piotrowi Rakoczemu, za jego zaangażowanie w pielęgnowanie pamięci historycznej i wsparcie inicjatyw patriotycznych.
Szczególne podziękowania skierowano również do Pana Jana Domańskiego za jego niestrudzoną działalność społeczną i historyczną.
Uroczystości zakończyły się wspólnym poczęstunkiem, przygotowanym przez Panie z Klubu Senior+ w Janowcu Kościelnym, co stworzyło okazję do refleksji, rozmów i integracji środowisk zaangażowanych w pielęgnowanie narodowej pamięci. Goście mieli możliwość zwiedzenia „Izby Pamięci”, prowadzonej przez Stowarzyszenie BENE FIDE. To wyjątkowe miejsce pozwala na chwilę refleksji oraz głębsze poznanie lokalnej historii.
Dąb Pamięci, posadzony 26 sierpnia 2025 roku w Janowcu Kościelnym, pozostanie symbolem trwałości wspólnej pamięci o tych, którzy oddali życie w służbie Ojczyźnie. Ich historia – dzięki takim wydarzeniom – nie zostanie zapomniana.
Nagrania z uroczystości:
Bonisław 2025. Uroczystości upamiętniające poległych strażników granicznych we wrześniu 1939 roku
Janowiec Kościelny 2025. Uroczystość posadzenia DĘBU PAMIĘCI Stefana Mroza na skwerze w Janowcu K.
https://www.youtube.com/watch?v=fG6qei60354
Galeria zdjęć:
